Dolandırıcılık suçu, başkasını aldatıcı davranışlarla zarara uğratıp, kendisine veya bir başkasına çıkar sağlamayı ifade eder. Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 157. ve 158. maddelerinde düzenlenen dolandırıcılık suçu, basit dolandırıcılık ve nitelikli dolandırıcılık olmak üzere ikiye ayrılır.
❖ Basit dolandırıcılık (TCK 157): Günlük yaşamda sıkça karşılaşılan, aldatıcı eylemlerle mağduru kandırarak menfaat elde etme suçudur. Basit dolandırıcılık suçunun cezası: 1 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası ve adli para cezasıdır.
❖ Nitelikli dolandırıcılık (TCK 158): Daha ağır ceza gerektiren, belirli yöntemler veya koşullar altında işlenen dolandırıcılık suçudur. Örneğin, bilişim sistemleri kullanılarak, kamu kurumları veya dini duygular istismar edilerek yapılan dolandırıcılık nitelikli dolandırıcılığa girer. Nitelikli dolandırıcılık suçunun cezası: 3 yıldan 10 yıla kadar hapis ve 5 bin güne kadar adli para cezasıdır.
Dolandırıcılık suçu, toplumda sıkça karşılaşılan ve mağdurlar açısından ciddi hukuki sonuçlar doğuran bir suç tipidir. TCK 157 ve 158. maddelerinde düzenlenen bu suçlar, suçun işlenme yöntemine ve mağdurun durumuna göre farklı cezai yaptırımlara tabi tutulur. Ayrıca:
- Basit dolandırıcılık suçu, şikayete tabi değildir. Bu nedenle, suçun işlendiği öğrenildiğinde, savcılık tarafından resen (kendiliğinden) soruşturma başlatılır.
- Nitelikli dolandırıcılık kamu davasını gerektirir ve şikayet olmasa bile savcılık resen soruşturma başlatır.
- Basit dolandırıcılık uzlaşmaya tabidir, ancak nitelikli dolandırıcılık uzlaşmaya tabi değildir.
- Basit dolandırıcılık suçu dava zamanaşımı süresi 8 yıldır. Nitelikli dolandırıcılık suçu dava zamanaşımı süresi 15 yıldır. Bu süreler içinde dava açılmadığı takdirde, zamanaşımı nedeniyle dava düşer.