İŞ HUKUKU İşten Çıkarılan İşçinin Hakları

1.   Kıdem Tazminatı: İş Yerinde Geçirdiğiniz Sürenin Karşılığı

  • Ne Kadar Alırsınız? Aynı işverende en az 1 yıl çalışmışsanız, her tam yıl için 30 günlük brüt ücretiniz tutarında kıdem tazminatı alırsınız.
  • Kimler Alamaz? 1 yıldan az çalışanlar kıdem tazminatına hak kazanamaz.
  • Ek Haklar: 10 yılı aşan çalışma süreniz varsa, her yıl için 3.5 günlük brüt ücret tutarında ek tazminat alırsınız.
  • Tavan Sınırı: Kıdem tazminatında, devletçe belirlenen tavan sınırı uygulanır (2025 ilk yarısı için 46.655,43 TL).

2.    İhbar Tazminatı: Bildirim Süresinin Bedeli

  • Ne Zaman Alırsınız? İşveren, iş sözleşmesini feshetmeden önce yasal bildirim süresine uymazsa, ihbar tazminatı talep edebilirsiniz.
  • Bildirim Süreleri:
    • 0-6 ay çalışma: 2 hafta
    • 6 ay-1.5 yıl çalışma: 4 hafta
    • 5-3 yıl çalışma: 6 hafta
    • 3+ yıl çalışma: 8 hafta

3.   Ödenmemiş Ücret Alacağı: Hakkınız Olan Maaşınız

  • Çalıştığınız döneme ait ödenmemiş maaşlarınız varsa, bunları eksiksiz talep etme hakkınız vardır.
  • Zamanaşımı: Ücret alacakları için zamanaşımı süresi 5 yıldır.

4.    Fazla Mesai Ücreti: Ek Çalışmanızın Karşılığı

  • Normal çalışma saatlerinin üzerinde (haftalık 45 saat) yaptığınız her saat için %50 zamlı ücret talep edebilirsiniz.
  • Gece Çalışması: 20:00-06:00 saatleri arasında yapılan fazla mesailer için ek haklar söz konusu

5.    Yıllık İzin Ücreti: Kullanılmayan İzinlerinizin Bedeli

  • İş akdiniz sona erdiğinde, kullanmadığınız tüm yıllık izin günlerinizin ücretini talep edebilirsiniz.
  • İzin Süreleri:
    • 1-5 yıl çalışma: 14 iş günü
    • 5-15 yıl çalışma: 20 iş günü
    • 15+ yıl çalışma: 26 iş günü

6.    Ulusal Bayram ve Genel Tatil (UBGT) Ücreti

  • Resmi tatillerde çalıştıysanız, bu günler için %100 zamlı ücret talep etme hakkınız vardır.
  • 2025 Resmi Tatil Günleri: 1 Ocak, 23 Nisan, 1 Mayıs, 19 Mayıs, 15 Temmuz, 30 Ağustos, 29 Ekim ve dini bayramlar.

7.    Vergi Dilimi Düzenlemesi Kapsamındaki Haklar

  • 2022 yılı itibarıyla AGİ uygulaması kaldırılmış, yerine vergi dilimi düzenlemesi getirilmiştir. 2025 yılında da asgari ücretliler için vergi dilimi uygulamaları devam etmektedir.
  • Asgari ücret (2025 için brüt 26.005,50 TL, net 22.104,67 TL) üzerinden hesaplanan vergi avantajlarından yararlanma hakkınız bulunmaktadır.

8.   Hafta Tatili Ücreti: Dinlenme Hakkınızın Bedeli

  • Hafta tatilinde çalıştıysanız, bu günler için %100 zamlı ücret almalısınız.
  • Yasal Dayanak: 4857 sayılı iş kanunu 46. maddesi uyarınca, haftalık çalışma süresini tamamlayan işçiye kesintisiz 24 saat dinlenme (hafta tatili) verilmesi zorunludur.

9.    İşe İade Davası Açma Hakkı: Geri Dönüş Yolu

  • Kimler Başvurabilir? İş güvencesi kapsamındaysanız (belirsiz süreli sözleşme, en az 6 ay çalışma, işyerinde 30+ çalışan varsa), haksız fesih durumunda işe iade davası açabilirsiniz.
  • Süre Sınırı: Fesih bildiriminden itibaren en geç 1 ay içinde arabulucuya başvurmalısınız.

10. Kötü Niyet Tazminatı: Haksız Muamelenin Bedeli

  • İşveren kötü niyetle iş sözleşmenizi feshettiyse, kötü niyet tazminatı talep edebilirsiniz.
  • Miktar: Genellikle ihbar süresinin 3 katı tutarında hesaplanır.

11. Ayrımcılık Tazminatı: Eşit Muamele Hakkınız

  • Cinsiyet, ırk, din gibi nedenlerle ayrımcılığa uğrayarak işten çıkarıldıysanız, ayrımcılık tazminatı talep edebilirsiniz.
  • Yasal Dayanak: 4857 sayılı İş Kanunu’nun 5. maddesi uyarınca, eşit davranma ilkesine aykırı davranışlarda işçi, 4 aya kadar ücreti tutarında tazminat talep edebilir.

12. Sendikal Tazminat: Örgütlenme Özgürlüğünüzün Güvencesi

  • Sendikal faaliyetleriniz nedeniyle işten çıkarıldıysanız, sendikal tazminat talep edebilirsiniz.
  • Miktar: En az 1 yıllık ücretiniz tutarında olabilir

13. Manevi Tazminat: Kişilik Haklarınızın Korunması

  • İşverenin davranışları kişilik haklarınızı ihlal ettiyse, manevi tazminat talep edebilirsiniz.
  • Yasal Dayanak: Türk Borçlar Kanunu m.58 uyarınca, kişilik hakları zedelenen kişi manevi tazminat talep edebilir.

14. Hizmet Tespit Davası Açma Hakkı: Sigorta Güvenceniz

  • Sigorta primleriniz eksik yatırıldıysa veya hiç sigortanız yapılmadıysa, hizmet tespit davası açabilirsiniz.
  • Zamanaşımı: İş ilişkisinin sona ermesinden itibaren 5 yıl içinde dava açılmalıdır.

Hizmet tespit davası 

15. İş Kazası Tazminatı: Güvenli Çalışma Hakkınız

  • İş kazası sonucu yaralandıysanız veya vefat ettiyseniz, siz veya mirasçılarınız iş kazası tazminatı talep edebilir.
  • Zamanaşımı: İş kazası tarihinden itibaren 10 yıl içinde dava açılmalıdır.

16. Çalışma Belgesi Alma Hakkı: Referans Güvenceniz

  • İşten ayrıldığınızda, işvereninizden çalışma süreniz ve yaptığınız iş hakkında bilgi içeren bir çalışma belgesi talep edebilirsiniz.
  • Yasal Dayanak: 4857 sayılı İş Kanunu m.28 uyarınca, işveren çalışma belgesi vermekle yükümlüdür.

17. İşsizlik Maaşı Alma Hakkı: Geçiş Dönemi Desteği

  • Kendi isteğiniz ve kusurlarınız dışında işsiz kaldıysanız ve son 3 yıl içinde en az 600 gün prim ödenmişse, işsizlik ödeneği alabilirsiniz.
  • Miktar: 2025 yılı için en düşük işsizlik maaşı 10.332,43 TL, en yüksek işsizlik maaşı ise 20.644,86 TL olarak belirlenmiştir.
  • Süre: Prim ödeme gün sayınıza göre 180 ile 300 gün arasında değişir.

18. Arabuluculuk Başvurusu Yapma Hakkı: Uzlaşma Yolu

  • 7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu uyarınca, iş davalarında arabuluculuk dava şartıdır.
  • Süreç: Adliye arabuluculuk bürosuna başvuru yapılır, atanan arabulucu tarafları toplantıya davet eder.

19. Haksız Fesih Tazminatı: Hukuksuz İşlemin Bedeli

  • Haksız fesih durumunda, işe iade davası sonucunda işe başlatılmamanız halinde, 4-8 aylık ücretiniz tutarında tazminat ve boşta geçen süre için en fazla 4 aylık ücretiniz tutarında ödeme talep edebilirsiniz.

20. Taşeron İşçilerin Hakları: Eşit Muamele İlkesi

  • Taşeron işçiyseniz, kadrolu işçilerle aynı haklara sahipsiniz ve benzer taleplerde bulunabilirsiniz.
  • Kadro Hakkı: 696 sayılı KHK ile 2018’den sonra birçok taşeron işçi kadroya geçirilmiştir.

Related Posts

Leave a Reply

Sohbet
Nasıl Yardımcı Olabiliriz?
Merhaba EMRE ÖZTÜRK Avukatlık Arabuluculuk Bürosuna Hoş Geldiniz Sizlere Nasıl Yardımcı Olabiliriz?