1-Kişiyi Hürriyetinden Yoksun Kılma Suçu
TCK’nın 110. maddesinde kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçu bakımından etkin pişmanlık hali düzenlenmiştir. Buna göre, “Yukarıdaki maddede tanımlanan suçu işleyen kişi, bu suç nedeniyle soruşturmaya başlanmadan önce mağdurun şahsına zararı dokunmaksızın, onu kendiliğinden güvenli bir yerde serbest bırakacak olursa cezanın üçte ikisine kadarı indirilir.” Hükümde ifade edildiği üzere, hürriyetinden yoksun kılma suçunu işleyen kişinin soruşturmaya başlanmadan önce kendi isteği ve arzusu ile mağdura zarar vermeksizin güvenli bir yerde serbest bırakması halinde verilecek cezanın üçte ikisine kadar indirim yapılır.
2-Yağma Suçu (Gasp Suçu) (TCK 168/1-3)
Madde 168 –
(1) Hırsızlık, mala zarar verme, güveni kötüye kullanma, dolandırıcılık, hileli iflâs, taksirli iflâs (…)62 suçları tamamlandıktan sonra ve fakat bu nedenle hakkında kovuşturma başlamadan önce, failin, azmettirenin veya yardım edenin bizzat pişmanlık göstererek mağdurun uğradığı zararı aynen geri verme veya tazmin suretiyle tamamen gidermesi halinde, verilecek cezanın üçte ikisine kadarı indirilir.
Kanun maddesine göre; Yağma suçunu işleyen kişi, azmettiren veya suça yardım edenin; mahkemede dava açılmadan önce mağdurun zararını gidermesi halinde yağma suçunda ½ oranına kadar indirim yapılır. Ancak mahkemede dava açıldıktan sonra fakat hüküm verilmeden önce zararı giderirse yargılamanın bu aşamasında 1/3 oranında indirimden yararlanır.
Suç konusu malın kısmen geri verilmesi veya kısmen tazmin edilmesi halinde ceza indirimi uygulanabilmesi için mağdurun indirime rıza göstermesi gerekir.
Mahkemede hüküm verildikten sonra etkin pişmanlık nedeniyle ceza indiriminden yararlanılamaz.
3-Dolandırıcılık Suçu
TCK 168. madde 1. ve 2 . fıkrasına göre Dolandırıcılık suçu nedeniyle oluşan zarar giderildiğinde ceza indirimi aşağıdaki gibi uygulanır:
- Fiili işleyen kişi, azmettiren veya suça yardım eden; mahkemede dava açılmadan önce yani savcılık aşamasında mağdurun uğradığı zararı tazmin ederse, suça ilişkin cezada 2/3 oranına kadar ceza indirimi yapılır.
- Fiili işleyen kişi, azmettiren veya suça yardım eden mahkemede dava açıldıktan sonra, fakat hüküm verilmeden önce mağdurun uğradığı zararı tazmin ederse kendisi hakkında 1/2 oranına kadar ceza indirimi yapılır.
4-Hırsızlık Suçu
Hırsızlık suçu nedeniyle oluşan zarar giderildiğinde ceza indirimi aşağıdaki gibi uygulanır:
- Fiili işleyen kişi, azmettiren veya suça yardım eden; mahkemede dava açılmadan önce yani savcılık aşamasında, mağdurun uğradığı zararı tazmin ederse, suça ilişkin cezada 2/3 oranına kadar ceza indirimi yapılır.
- Fiili işleyen kişi, azmettiren veya suça yardım eden, mahkemede dava açıldıktan sonra, fakat hüküm verilmeden önce mağdurun uğradığı zararı tazmin ederse kendisi hakkında 1/2 oranına kadar ceza indirimi yapılır.
5-Güveni Kötüye Kullanma Suçu
Güveni Kötüye Kullanma Suçu, failin kendisine tevdi edilen malvarlığı değerlerini tevdi amacının dışında kendisine veya başkasına menfaat sağlama amacıyla kullanması yoluyla oluşur.
Güveni kötüye kullanma suçu nedeniyle oluşan zarar giderildiğinde ceza indirimi aşağıdaki gibi uygulanır:
Fiili işleyen kişi, azmettiren veya suça yardım eden; mahkemede dava açılmadan önce yani savcılık aşamasında, mağdurun uğradığı zararı tazmin ederse, suça ilişkin cezada 2/3 oranına kadar ceza indirimi yapılır.
Fiili işleyen kişi, azmettiren veya suça yardım eden, mahkemede dava açıldıktan sonra, fakat hüküm verilmeden önce mağdurun uğradığı zararı tazmin ederse kendisi hakkında 1/2 oranına kadar ceza indirimi yapılır.
6-Mala Zarar Verme Suçu
Mala zarar verme suçu, doğrudan malvarlığına yönelik bir suç olduğundan etkin pişmanlık nedeniyle ceza indiriminin uygulanması gereken en temel suçlardandır. TCK 168. madde hükümleri uygulanır.
7-Malvarlığı Değerlerine Karşı Bazı Suçların Akrabalar Arasında İşlenmesi ve Ceza İndirimi
Mala Zarar Verme Suçu, Hırsızlık Suçu, Dolandırıcılık Suçu, Güveni Kötüye Kullanma Suçu gibi malvarlığı değerlerine karşı işlenen suçların (Yağma ve Nitelikli Yağma Hariç) akrabalar arasında işlenmesi halinde etkin pişmanlık dışında, ayrıca şahsi cezasızlık hükümleri nedeniyle ceza indirimi mümkün olabileceği gibi faile hiç ceza verilmemesi de söz konusu olabilir (TCK 167/1-2).
Yukarıdaki tüm suçların; a-) Eşlerden biri aleyhine işlenmesi halinde, b-) Üstsoy veya altsoy ile bu derecede kayın hısımları aleyhine işlenmesi halinde, c-) Aynı konutta birlikte yaşayan kardeşlerden biri aleyhine işlenmesi halinde fail hakkında cezaya hükmolunamaz.
Yukarıdaki tüm suçların, haklarında ayrılık kararı verilmiş eşler, aynı konutta yaşamayan kardeşler, amca, dayı, hala, teyze, yeğen veya ikinci dereceye kadar kayın hısımları arasında işlenmesi halinde ilgili akraba hakkında şikayet üzerine 1/2 oranında ceza indirimi yapılır.
8-Zimmet Suçu
Zimmet suçu etkin pişmanlık hükümleri TCK md. 248’de düzenlenmiştir. Kanuna göre, soruşturma başlamadan önce, yani daha savcılık öğrenmeden zimmete geçirilen mal iade edilir veya kamunun uğradığı zarar giderilirse verilecek cezanın 2/3’ü indirilir.
Zimmet suçu ile ilgili soruşturma başlamasına rağmen henüz dava açılmadan zimmete geçirilen mal iade edilir veya zarar giderilirse, verilecek ceza 1/2 oranında indirilir.
Zimmet suçu işlendiği iddiasıyla dava açıldıktan sonra, fakat hüküm verilmeden önce etkin pişmanlık gerçekleşirse sanığa verilecek cezanın 1/3’ü indirilir.
9-Rüşvet Suçu
Rüşveti alan veya almak için anlaşan kamu görevlisi, soruşturma makamları rüşvet suçu işlendiğini öğrenmeden önce, rüşvet konusu şeyi soruşturmaya yetkili makamlara teslim eder ve durumu haber verirse etkin pişmanlık hükümleri gereği hakkında ceza verilmez. Aynı şekilde rüşvet veren veya vermek için anlaşan kişi de durumu soruşturmaya yetkili makamlar öğrenmeden önce haber verirse etkin pişmanlık hükümleri hakkında ceza verilmez.
Rüşvet alan ve veren dışında, rüşvet suçuna katılan diğer kişilerin ekin pişmanlık duyarak durumdan soruşturma makamlarını haberdar etmesi halinde, rüşvet suçu nedeniyle haklarında cezaya hükmedilmez.
Soruşturma makamları suçu öğrendikten sonra ve yabancı kamu görevlilerine rüşvet veren kişi hakkında etkin pişmanlık sebebiyle ceza indirimi hükümleri uygulanamaz.
10-İrtikap Suçu
İrtikap suçu, etkin pişmanlık sebebiyle ceza indirimi olmayan suçlardandır. Ancak, sağlanan menfaatin değeri ve mağdurun ekonomik durumu gözetilerek irtikap suçunu işleyen kişiye verilecek cezada, 1/2 oranında ceza indirimi yapılabilir.